Piwonia – Zastosowanie W Lecznictwie I Kuchni

Piwonia jest jednym z moich ulubionych kwiatów. Posiada o cudny odurzający zapach.

Czy wiecie, że peonia i piwonia to ta sama roślina? -Piwonia jest to nazwa polska, a nazwa peonia pochodzi od nazwy łacińskiej paeonia.

Na świecie występuje 40 gatunków i 3000 jej odmian

Należą do rodziny jaskrowate (Ranunculaceae).

Piwonia pochodzi z Azji Centralnej (podobnie jak jabłonie, grusze, śliwy). Chińczycy znali je już w 1000 r.p.n.e. W VIII w z Chin przywędrowała do Japonii, podobnie jak miłorząb.

W starożytności piwonie służyły jako rośliny lecznicze. W VI w Chinach każda roślina po kolei była badana pod kątem leczniczym. Piwonię używano do leczenia ran, jako środek na wątrobę, rozkurczowy i poprawiający trawienie.

Piwonię odkryto najpierw jako roślinę leczniczą, dopiero później zachwycono się jej pięknem. Surowcem leczniczym jest przede wszystkim korzeń.

Korzeń piwonii zawiera:

• olejek eteryczny 1,6%
• metylosalicylat
• kwas benzenowy
• kwas salicylowy
• skrobia (79,5%)
• glikozyna
• salicyna

Właściwości lecznicze peonii

Kiedyś stosowano piwonię na artretyzm, na serce, na układ oddechowy jak środek wykrztuśny… W medycynie ludowej rosyjskiej wykorzystuje się ją jako środek uspokajający przy nadpobudliwości, bezsenności, impotencji i fobiach. Chińczycy podawali piwonie kobietom w połogu i przy problemach miesiączkowych.

W korzeniach zawarty jest paeoniflorin – który jest tzw inhibitorem aromatazy, dzięki czemu obniża poziom testosteronu i zwiększa poziom estrogenów. Obecnie korzeń białej piwonii wchodzi w skład nalewek stosowanych w leczeniu endometriozy oraz preparatów stosowanych w chorobie policystycznych jajników (PCOS) – korzeń piwonii obniża poziom testosteronu, ale także poziom hormonu luteinizującego LH. W Medycynie Chińskiej stosuje się korzeń peonii w leczeniu cyst, najczęściej w połączeniu z cynamonem i korzeniem lukrecji.

W czasach obecnych Chińczycy odkryli, że substancje zawarte w piwonii są pomocne w leczeniu chorób autoimmunologicznych. Piwonii nie można stosować w ciąży, gdyż ma działanie poronne.

Piwonia ma takze szerokie zastosowanie w kosmetyce

• z kwiatów otrzymuje się olejek eteryczny, który ma zastosowanie w perfumiarstwie i kosmetyce
• korzenie zawierają fitosterole
• w korzeniach zawarty jest paeoniflorin – który jest tzw inhibitorem aromatazy, co oznacza że obniża poziom testosteronu i zwiększa poziom estrogenów, dzięki czemu zmniejsza skutki zaburzeń hormonalnych u kobiet np łojotok, nadmierne owłosienie na ciele, wypadanie włosów. Opóźnia także efekty starzenia się skóry i fotostarzenie.
• działanie nawilżające
• przeciwbakteryjne
• przeciwalergiczne
• poprawia ukrwienie i wygląd skóry
• stosowany w tonikach do skóry trądzikowej, a także starzejącej się
• płynach do higieny intymnej

Co można zrobić z piwonii :

• surową konfiturę z płatków

Przepis jest prosty

– potrzebujemy w równych wagowych częściach płatków peonii oraz cukru, a także sok z połowy cytryny. Wystarczy tylko wszytko utrzeć w makutrze albo dużym moździerzu. Jednak zdziwiło mnie, jak długotrwały i pracochłonny jest to proces, aby uzyskać w miarę jednolitą masę. Wysiłek umilał mi aromat kwiatów i śliczne doznania wizualne. Na koniec na wierzch sypiemy “pierzynkę” z cukru, aby zmniejszyć możliwość utleniania się płatków.

Marmolada posiada zapach delikatniejszy, niż same kwiaty. Smak jest mocny, specyficzny,  bardzo słodki, peoniowy. Dlatego smakołyk polecam raczej jako dodatek, np do rogalików.

• gliceryt kwiatowy do wyrobu naturalnych kosmetyków

Gliceryna bardzo dobrze ekstrahuje i konserwuje rośliny. W kosmetykach ” marketowych” często zamiast niej używany jest glikol propylenowy – substancja, która przez niektórych jest uznawana za szkodliwą.

Jak zrobic gliceryt

1.  Wybrane elementy roślinne – np płatki kroimy ceramicznym nożem na małe kawałeczki.
2. Skrapiamy je alkoholem, aby ułatwić ekstrakcję, pozostawiamy tak na około pół godziny.
3. Zalewamy je gliceryną i czekamy 2 tygodnie. Jeżeli ekstrahujemy np płatki kwiatów o intensywnych barwach warto zakwasić miksturę octem jabłkowym albo niewielką ilością kwasu cytrynowego, bo Antocyjany (ciemne barwniki płatków o niesamowitych własnościach) lepiej się rozpuszczają w środowisku kwaśnym i wtedy ładniej przejdzie nam kolor do glicerytu.
4. Odsączamy i filtrujemy nasz gliceryt.
5. Przelewamy do buteleczki.

Wyciągi roslinne najlepiej jest przechowywać w ciemności np w szafce.

Trwałość tak przygotowanego glicerytu wynosi około roku czasu.

• nalewkę
• cukier piwoniowy –  płatki utrzeć z cukrem i wysuszyć.