Liście Żywokostu: Tradycyjne Zastosowanie i Właściwości Lecznicze

przez Aneta Rachwał-Adamczyk · 2025-06-04

Żywokost lekarski (łac. Symphytum officinale L.) to roślina wieloletnia należąca do rodziny ogórecznikowatych. Powszechnie nazywana jest także kosztywałem lub „żywym gnatem”, co ma związek z faktem, że „żywi kości”. W Polsce kosztywał jest uznawany za roślinę pospolitą i rośnie na terenie całego kraju, w tym przede wszystkim w okolicach rzek, jezior i stawów, w wilgotnych rowach oraz na mokrych łąkach.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE LIŚCI ŻYWOKOSTU

Liście żywokostu wykazują szereg korzystnych właściwości zdrowotnych, w tym:

Działanie przeciwzapalne: Pomagają w łagodzeniu stanów zapalnych, co czyni je skutecznymi w leczeniu urazów i kontuzji.

Działanie przeciwbólowe: Stosowane są w celu złagodzenia bólu, zwłaszcza w przypadku dolegliwości stawowych.

Regeneracja tkanek: Przyspieszają proces gojenia ran oraz regeneracji tkanek, co jest szczególnie istotne w przypadku owrzodzeń i ran.

Oba surowce zawierają alantoinę, która przyspiesza procesy naprawcze tkanek, a także substancje śluzowe o działaniu łagodzącym i osłaniającym. Ze względu na obecność alkaloidów pirolizydynowych, które zaliczane są do związków toksycznych dla wątroby, nie zaleca się spożywania preparatów z korzenia (używany jest zewnętrznie). Ziele jest jednak w nie ubogie, dlatego można z niego sporządzać herbaty i nalewki do stosowania doustnego.

Działa kojąco na skórę i błony śluzowe dotknięte stanem zapalnym.

Pobudza wydzielanie żółci, ułatwiając trawienie tłustych posiłków.

Działa rozkurczowo, uśmierzając wzdęcia, skurcze żołądka i jelit oraz niedogodności menstruacyjne.

Ziele żywokostu zastosowane kosmetycznie niweluje cienie pod oczami, a także poprawia wygląd cery i włosów. Reguluje wydzielanie sebum, zapobiega przetłuszczaniu się.

Z uwagi na fakt, że w składzie żywokostu lekarskiego znajdziemy także alantoinę, heterocykliczną pochodną mocznika, roślina ta wykazuje korzystny wpływ na naszą skórę:

wspiera proces powstawania tkanki łącznej;

przyspiesza proces gojenia się ran i regeneracji skóry;

posiada działanie ściągające i łagodzące podrażnienia;

łagodzi objawy łuszczycy, oparzeń słonecznych i zmian w przebiegu AZS;

chroni przed odleżynami;

wspomaga leczenie odmrożeń.

żywokost wykorzystuje się także w kosmetyce . Jego składniki wspierają odbudowę naskórka i działają kojąco, dlatego bywa pomocny szczególnie w łagodzeniu podrażnień, objawów łuszczycy czy atopowego zapalenia skóry.

Produkty z żywokostem (kremy, wywary jeśli przemywamy nimi skórę) mają działanie wyrównujące koloryt skóry i rozjaśniające przebarwienia. Polecane są także do walki z trądzikiem i bliznami po wygojonych niedoskonałościach.

Żywokost jest bogaty w substancje śluzowe, dlatego może dobrze nawilżać skórę, poprawiając jej sprężystość i elastyczność. Dzięki temu zmniejsza się jej tendencja do pojawiania się zmarszczek.

PRZYGOTOWANIE NAPARU Z LIŚCI ŻYWOKOSTU

Napar z liści żywokostu jest jedną z najpopularniejszych form stosowania tej rośliny. Aby przygotować napar, należy:

Składniki:

1-2 łyżeczki suszonych liści żywokostu

1 szklanka wrzącej wody

Przygotowanie:

Zalej liście wrzącą wodą.

Przykryj naczynie i odstaw na 10 minut.

Po tym czasie napar jest gotowy do spożycia.

Dawkowanie: Zaleca się picie 2-3 szklanek naparu dziennie.

Żywokost jest stosowany jako napar na rozstrój żołądka, wrzody, obfite miesiączki, biegunkę, krwawy mocz, uporczywy kaszel, bolesne oddychanie (zapalenie opłucnej), zapalenie oskrzeli, raka i ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa) . Jest również stosowany jako płyn do płukania gardła w przypadku chorób dziąseł i bólu gardła.

NALEWKA Z LIŚCI ŻYWOKOSTU

Nalewka z żywokostu jest kolejnym skutecznym preparatem, który można przygotować w domu. Nalewka z żywokostu stosowana do nacierania chorych stawów i kończyn skutecznie przywraca ich ruchliwość i likwiduje obrzęki oraz stan zapalny. Leczy również reumatyzm, dyskopatię, schorzenia kręgosłupa, stany zapalne ścięgien oraz pomaga przy złamaniach kości.

Składniki:

100 g świeżych liści żywokostu

500 ml alkoholu (najlepiej 40%)

Przygotowanie:

Liście należy drobno posiekać i zalać alkoholem.

Odstawić w ciemne miejsce na 2-4 tygodnie, codziennie wstrząsając.

Po upływie tego czasu, nalewkę należy przefiltrować.

Dawkowanie: Stosować 1-2 łyżeczki nalewki 2-3 razy dziennie.

OLEJ Z ŻYWOKOSTU – MACERAT ŻYWOKOSTOWY

Olej z żywokostu jest ceniony za swoje właściwości regeneracyjne i przeciwbólowe. Aby go przygotować:

Składniki:

100 g świeżych liści żywokostu

200 ml oleju roślinnego (np. oliwy z oliwek)

Przygotowanie:

Liście należy umieścić w słoiku i zalać olejem.

Odstawić w ciepłe miejsce na 2-3 tygodnie, codziennie wstrząsając.

Po tym czasie olej należy przefiltrować.

Zastosowanie: Olej można stosować na skórę w przypadku bólów stawowych oraz do masażu.

MAŚĆ Z ŻYWOKOSTU

Maść z żywokostu jest skuteczna w leczeniu ran, oparzeń oraz stanów zapalnych. Oto przepis na jej przygotowanie:

Składniki:

50 g suszonych liści żywokostu

100 ml oliwy z oliwek

200 g bazy (masło shea, smalec gęsi itp)

Liście macerujemy w oliwie z oliwek przez dwa tygodnie. Filtrujemy i dodajemy do rozpuszczonej bazy. Nieco odczekujemy, pozostawiamy na 12 h. Lekko podgrzewamy przelewamy do słoików.

Dawkowanie: Stosować na skórę w miejscach wymagających leczenia, w miejscach gdzie odczuwamy ból. Radzi sobie także z problemami skórnymi.

OCET Z LIŚCI ŻYWOKOSTU

Ocet z żywokostu ma zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych oraz jako środek wspomagający regenerację. Aby go przygotować:

Składniki:

100 g świeżych liści żywokostu

500 ml octu jabłkowego

Przygotowanie:

Liście należy zalać octem i odstawić na 2-3 tygodnie w ciemne miejsce.

Po tym czasie ocet należy przefiltrować.

Zastosowanie: Można stosować do okładów na stany zapalne oraz jako dodatek do kąpieli. Ocet ma silne działanie przeciwdrobnoustrojowe i może eliminować niektóre szczepy bakterii. Obniża poziom cukru w krwi, co jest bardzo korzystne dla osób chorych na cukrzycę. Ma korzystny wpływ na zdrowie serca. Ocet może chronić przed rakiem, ponieważ niszczy wolne rodniki.

Liście żywokostu to niezwykle wszechstronny surowiec, który od wieków znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, przeciwbólowym oraz regeneracyjnym, preparaty z żywokostu mogą być skutecznym wsparciem w leczeniu wielu dolegliwości.

Preparaty wewnętrzne wykonane z liści żywokostu można stosować 6 tyg. Po tym czasie należy zrobić przerwę i ewentualnie powtórzyć kurację po 3 miesiącach.

Tekst nie stanowi porady medycznej