Lilia wodna w wierzeniach Słowian i lecznictwie rosyjskim – przepisy
Lilia wodna wedle wierzeń ściśle powiązana była ze światem nadprzyrodzonym. Rusini wierzyli, że ma moc przezwyciężenia diabła wodnego i polnego. Niemcy zaś uważali, że kwiaty i liście nenufarów są duszami topielców, rybaków a przede wszystkim Rusałek. Na Kujawach wierzono, iż rośliny te są atrybutem wodnych panien i nie należy przynosić ich do domu, ponieważ grozi to nieszczęściem.
Jednakże była to również roślina lecznicza…
Dawniej wyciągi ze świeżych kwiatów lilii wodnej stosowano jako lek na uspokojenie oraz serce. W lecznictwie wykorzystywano również płatki, jak i liście i korzenie (kłącza), a czasem też sam zapach. Uśmierzano w ten sposób ból głowy, krzyża czy pleców. Na ból głowy polecano pić wodę z moczonych na noc liści, a kwiaty przykładać do nosa, choć wedle niektórych, wąchanie wywoływało katar. Na ból głowy pomagało też obkładanie głowy świeżymi liściami. Wywar z korzenia leczył kobiece dolegliwości, a z kwiecia upławy. Kłącza używano do pielęgnacji włosów.
U Słowian wschodnich sprawdzano za pomocą lilii czy chore na gruźlicę dziecko wyzdrowieje czy umrze. Należało w tym celu zagotować w garnku odwar z ziela i wlać do kąpieli. Gdy ziele opadało na dno, znaczyło, że dziecko wraca do zdrowia, gdy pływało na wierzchu, nie miało szans na wyzdrowienie (K. Szcześniak, op. cit. str. 175)
Korzenie i nasiona lilii wodnej były stosowane jako środek zapobiegający popędowi płciowemu, co zalecano w średniowieczu zwłaszcza mnichom i zakonnicom. Jak jednak pisze Józef Rostafiński – ” Mogła być ona prasłowiańską miłośniczą rośliną”.
Lilia wodna w medycynie ludowej i ziołolecznictwie
Lilia wodna jest jedną z najstarszych roślin na świecie. Roślina stosowana była od czasów starożytnych przez uzdrowicieli ludowych i zwolenników niekonwencjonalnych metod leczenia. Lilia jest stosowana w leczeniu patologii, których rozwój wywołują Trichomonas (Rzęsistek ) , Giardia ( Giardioza – wywołana przez pasożyt Giardia lamblia. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, a objawy infekcji dotyczą głównie układu pokarmowego lub konsekwencji jego uszkodzenia) i grzyby drożdżopodobne.
Roślina ceniona jest także przez homeopatów. Używają ją w leczeniu nowotworów złośliwych, a także jako lek pomagający zwiększyć aktywność seksualną. Lilia wodna jest również szeroko stosowana w kosmetologii. Preparaty roślinne mają silne właściwości antyseptyczne. Lilia jest stosowana w leczeniu różnych procesów zapalnych skóry.
Ze względu na zawartość znacznej ilości substancji przydatnych roślina jest wykorzystywana do wytwarzania różnych preparatów, zarówno w medycynie oficjalnej, jak i ludowej. I tak na przykład kłącza wykorzystuje się do produkcji mazidła, które wspomaga leczenie zapalenia jelita grubego wywołanego przez Trichomonas.
Kwiaty rośliny są surowcem do produkcji środków uspokajających, które pomagają normalizować pracę centralnego układu nerwowego, a także eliminować bezsenność. Ponadto z kwiatów przygotowuje się środki przeciwbólowe, a także maści do leczenia takich patologii, jak reumatyzm i nerwobóle .
Ponadto, choć roślina uważana jest za trującą, często wykorzystuje się ją w kuchni, oczywiście po przetworzeniu. Korzenie są obierane, moczone w wodzie (w ten sposób usuwa się gorycz), następnie smażone i pieczone. Od czasów starożytnych skrobiowe korzenie lilii je się gotowane i marynowane. Wyrabiano z nich także mąkę, którą następnie łączono z żytem. Następnie z mieszanki mącznej wypiekano chleb, bułki i ciasta. Prażone nasiona lilii są substytutem kawy.
Do przygotowania leków wykorzystuje się prawie wszystkie części rośliny: korzenie, kwiaty, nasiona, liście. Zbiór kłączy zaleca się w okresie intensywnego kwitnienia liliowców wodnych. Zebrany surowiec oczyszcza się z liści i innych zanieczyszczeń, następnie myje pod bieżącą wodą, rozdrabnia i suszy. Zaleca się suszenie w specjalnej suszarce w temperaturze pięćdziesięciu stopni. Surowce można także rozprowadzić cienką warstwą na papierze i suszyć na strychu. Prawidłowo przygotowane kłącza mają słaby aromat i nieco gorzki smak. Następnie surowce wsypuje się do papierowych worków i przechowuje w pomieszczeniu o dobrej wentylacji. Preparaty można przechowywać i stosować przez dwa lata.
Skład i lecznicza moc lilii wodnej
Roślina zawiera znaczną ilość przydatnych substancji:
- alkaloidy;
- tanidy;
- sacharoza;
- kwas metarabinowy;
- skrobia;
- garbniki;
- żywice;
- substancje gorzkie;
- sitosterol;
- stigmasterina;
- kwasy fenolokarboksylowe;
- kwas askorbinowy;
- olejki eteryczne.
Bogaty skład nadaje roślinie wiele właściwości farmakologicznych. Lilia wodna ma działanie przeciwzapalne, przeciwskurczowe, uspokajające, nasenne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, tonizujące, przeciwnowotworowe, hemostatyczne, immunostymulujące i hipotensyjne.
Preparaty na bazie lilii wodnej sprzyjają:
- eliminacja procesów zapalnych;
- wzmocnienie układu odpornościowego;
- normalizacja funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego;
- eliminacja krwawienia;
- zwiększenie odporności;
- eliminacja krwawienia;
- normalizacja snu, eliminacja bezsenności;
- zapobieganie rozwojowi patologii onkologicznych;
- eliminowanie bolesnych wrażeń;
- leczenie: reumatyzm, gruźlica, zapalenie stawów , gorączka, zapalenie oskrzeli, ARVI, moczenie, zapalenie żołądka, zapalenie pęcherza moczowego , odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Przepisy
Nalewka z lilii wodnej – Przygotowanie produktu pomagającego wzmocnić układ odpornościowy.
Do szklanej butelki wsyp szklankę drobno posiekanych kłączy lilii wodnej. Napełnij surowiec alkoholem 60% – 200 ml. Szczelnie zamknąć pojemnik i odstawić w chłodne, ciemne miejsce na dwa tygodnie. Od czasu do czasu potrząśnij zawartością. Po odcedzeniu mieszaniny dodaj kolejne trzysta mililitrów wódki. W pierwszym tygodniu należy przyjmować dziesięć kropli leku rozcieńczonych w łyżce wody. Podczas drugiego – dwadzieścia kropli. I tak dalej, aż do pięćdziesięciu kropli. Czas trwania kuracji wynosi od trzech do czterech miesięcy.
Patologie nerek i układu moczowo-płciowego: terapia wywarowa.
Zaparz 40 g suszonych, drobno posiekanych kłączy lilii z litrem świeżo przegotowanej wody. Gotuj mieszaninę na małym ogniu przez pięć minut. Ochłodzić produkt i odcedzić. Zaleca się przyjmowanie po łyżce leku trzy razy dziennie.
Osłabienie serca: stosowanie naparu.
Wymieszaj trzydzieści gramów suszonych, pokruszonych korzeni rośliny z głogiem – taką samą ilość. Zaparz surowce we wrzącej wodzie – dwieście mililitrów. Pozostaw do zaparzenia. Pij ćwierć szklanki przecedzonego preparatu przynajmniej trzy razy dziennie.
Przygotowanie produktu o silnych właściwościach nasennych i przeciwgorączkowych.
Zagotuj dwadzieścia gramów kłączy lilii w trzystu mililitrach wrzącej wody. Umieść pojemnik w ciepłym miejscu na kilka godzin. Po przefiltrowaniu należy przyjmować 30 ml produktu cztery razy dziennie.
Lekarstwo stosowane w leczeniu osłabienia.
Korzenie lilii wodnej wymieszać w równych proporcjach z cykorią , szparagami, konwalią, liśćmi jeżyny, borówką brusznicą, rutą, dziurawcem, marzanką, sinicą, kwiatostanami lipy i owocami anyżu. Zaparz surowce w pięciuset mililitrach wrzącej wody. Zaparzaj produkt przez godzinę, najlepiej w termosie. Pij pół szklanki trzy razy dziennie.
Brak miesiączki: terapia infuzyjna.
Połącz pokruszone kłącza lilii wodnej w równych ilościach ze szczawiem, piwonią, lawendą, glistnikiem, rzepikiem, ostem kędzierzawym i kocanką. Zagotuj 20 gramów mieszanki w trzystu mililitrach przegotowanej wody. Umieść pojemnik w ciepłym miejscu na godzinę. Zaleca się spożywać ½ szklanki przecedzonego leku dwa razy dziennie.
Przeciwwskazania!
Pomimo bogatego składu chemicznego i wielu właściwości leczniczych, lilia wodna jest rośliną trującą. Z tego powodu przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku na jego bazie nie należy przyjmować bez odpowiedniej wiedzy.
Zabrania się stosowania lilii wodnej do celów leczniczych przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także osoby z indywidualną nietolerancją. Nie należy podawać małym dzieciom leków na bazie danej rośliny.
Pojawienie się nudności, wymiotów, biegunki, zawrotów głowy i złego samopoczucia wskazuje na zatrucie. W takim przypadku należy przerwać przyjmowanie leku.
Aneta R.