Krzyż słoneczny – znaczenie, symbolika
Krzyż jako znak, symbol składający się z dwóch przecinających się linii jest jednym z najstarszych symboli używanych przez ludzi. Jako religijny znak ukrzyżowania Chrystusa występuje od końca IV wieku i dziś jest najważniejszym z symboli utożsamianych z religią chrześcijańską. Nic dziwnego więc, że przez kilkanaście wieków narosła wokół niego przebogata spuścizna ikonograficzna. Również współcześni artyści bez względu na swoją konfesję często mierzą się z tradycją Męki Pańskiej i w szczególności ukrzyżowania.
Niekoniecznie jednak jest to tylko znak chrześcijański, co więcej ma on o wiele dłuższe pochodzenie, tradycję i zupełnie inne znaczenie aniżeli dziś mogłoby się wydawać.
Historia krzyża słonecznego, znanego także jako celtycki
Krzyż słoneczny, słoneczny krąg – forma krzyża znana od tysiącleci wyznawcom religii przedchrześcijańskich, w której równoramienny krzyż umieszczony jest w okręgu. Pojawia się często na megalitach. Koło z dwiema przeciętymi osiami to jeden z najstarszych symboli solarnych Indoeuropejczyków, powszechnie występujący u Celtów, ale którego motyw pojawiał się także u Słowian wschodnich. Jako krzyż wpisany w krąg, wyraża szczególny związek nieba i ziemi. Symbol punktu środkowego, wyrównanie cech aktywnych i biernych w charakterze człowieka doskonałego. W północno-zachodniej Europie w czasach pogańskich stał się z kolei atrybutem nordyckiego boga Odyna. Znany również w Ameryce przedkolumbijskiej, jak i w całym basenie Morza Śródziemnego od co najmniej 3500 lat. Jako symbol słońca znany był również u Azteków.
Współcześnie, najbardziej znana forma tego symbolu występuje jako krzyż celtycki, którego kształt po drobnej modyfikacji (by w większym stopniu przypominał krzyż łaciński) przejęli chrześcijanie zamieszkujący Brytanię i Irlandię. W chrześcijaństwie znany jako krzyż konsekracyjny, co jaskrawie przypomina, że krzyż nie jest wymysłem chrześcijaństwa ale symbol ten powstał o wiele wiele wcześniej. Warto wspomnieć, że modyfikacja polega na zmianie krzyża o równych ramionach (wariant krótki) , na ten który dziś możemy spotkać w kościołach i innych zgromadzeniach (wariant długi).
Symbolika krzyża słonecznego
Ksiądz katolicki bez wahania powie ci, że krąg celtyckiego krzyża jest symbolem wieczności, który podkreśla nieskończoność miłości Boga, pokazanej poprzez ofiarę Chrystusa na krzyżu. Chyba że powie, że krąg jest aureolą. Może dalej działać, że ukrzyżowanie jest ważne nie tylko jako wprowadzone w momencie, ale, jak symbolizuje krąg, jako niekończące się tajemnica tego, jak poprzez ukrzyżowanie i zmartwychwstanie Chrystusa, nadal oferowane przez rozwiązanie kontynuowane przez cały czas.
Krzyż celtycki, słoneczny to symbol krzyża równoramiennego umieszczonego wewnątrz okręgu. Jest to jeden z najstarszych symboli solarnych, który powszechnie występował u Celtów. Motyw ten pojawiał się również u wschodnich Słowian. W czasach pogańskich w północno-zachodniej Europie uchodził za atrybut nordyckiego boga Odyna. Znany był również w przedkolumbijskiej Ameryce oraz w całym basenie Morza Śródziemnego. W niektórych kręgach kulturowych symbolizował związek pomiędzy niebem a ziemią.
Widoczny pośrodku krzyża węzeł ochronny, zwany też węzłem tarczy lub węzłem Odyna, umieszczany był na tarczach jako fizyczna ochrona oręża. Wikińskie tarcze miały kształt koła ze środkowym wysklepieniem, dodającym konstrukcji wytrzymałości.
Celtycki krzyż noszony w postaci talizmanu pomaga rozwinąć w sobie siłę i mądrość, żyć w zdrowiu i pewności siebie. Jako amulet chroni podczas wędrówek duszy, strzeże przed tchórzostwem i niebezpieczeństwem.
Celtowie wierzyli, iż symbol ten rozbudza w nich nadnaturalne zdolności i chroni wojowników w trakcie walki. Krzyż oznaczał również skrzyżowanie dróg, które postrzegane było jako miejsce magiczne. Z tego powodu druidzi czy też szamani celtyccy nosili ten znak w celu ułatwienia kontaktu z zaświatami.
Najistotniejszy jest jednak fakt, iż Krzyż w starożytności był to znak solarny ukazujący związek Nieba i Ziemi oraz człowieka i Wszechświata, pojawiający się niezwykle często w m.in. w religii Celtów i Słowian.
Pierwotna symbolika krzyża związana była z kultem solarnym i czcią, jaką otaczano bogów ognia i nieba. To najbardziej uniwersalny znak kosmosu – dwie przecinające się linie wyznaczają cztery strony świata, a także stanowią osie materii i ducha, czasu oraz przestrzeni.
