Arcydzięgiel litwor wg, dawnych zastosowań
Arcydzięgiel litwor jest rośliną dwuletnią, wywodzi się z Europy Północnej, występuje także na Syberii. W Polsce rośnie dziko głównie w Tatrach i Sudetach. Bardzo często mylony jest z arcydzięglem leśnym. Dla ludów dalekiej północy, Lapończyków, mieszkańców Grenlandii i Islandii, był on przez wiele wieków jedyną roślinom którą można było uprawiać w tym klimacie. Gotowano tam świeże baldachy w mleku reniferów, aż uzyskały konsystencje z sera i w takiej postaci go spożywano. Od wieków też roślina tau używana do zaprawiania wódek i likierów. Nazwa wywodzi się podobno od archanioła Gabriela.
Inne nazwy; ziele Ducha Świętego, dzięgiel, litwor
Surowce lecznicze; w celach leczniczych używane są korzenie, liście, łodygi, a czasem także nasiona.
Substancje lecznicze; zawiera on ponad 100 związków chemicznych, które wykorzystywane są w lecznictwie. Najważniejsze z nich to; olejek eteryczny, związki kumarynowe, garbniki, flawonoidy i sole mineralne. Roślina zawiera czynnik pobudzający wytwarzanie interferonu przez organizm. Interferon odgrywa kluczową rolę w odporności organizmów przeciw wirusom i nowotworom.
Działanie; żołądkowe, rozkurczowe, uspokajające, moczopędne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, fotouczulające.
Stosowanie;
Napar – jedna łyżka suszonych korzeni należy rozdrobnić i zalać jedną szklanką wrzątku, podgrzewać nie dopuszczając do zagotowania przez kilkanaście minut. Po przesadzeniu i ostygnięciu wypija się w 2 porcjach w ciągu dnia, 30 minut przed jedzeniem. Takie napary mogą być również stosowane do płukania ust i gardła, a także do kąpieli.
Nalewka– 50 g suchych lub 100 g świeżych korzeni zalewamy pół litra 70% alkoholu. Odstawiamy w szczelnie zamkniętym naczyniu na 14 dni. Poprzez jedzeniu pijemy 10 do 20,5 godziny przed jedzeniem. Znakomicie sprawdza się dla poprawy łaknienia, zaś po jedzeniu w celu dobrego trawienia.
Owoce zwane też nasionami służą do przygotowania naparu w proporcji jedna łyżeczka na jedną szklankę wody. Na parę możemy stosować w dolegliwościach typu wzdęcia bóle brzucha, rozkurczowo na mięśnie przewodu pokarmowego a zwłaszcza dróg żółciowych. Co więcej znakomicie usuwają szkodliwe produkty przemiany materii z naszego organizmu. Świeże nasiona są używane do destylacji olejku, który następnie może służyć do sporządzania ziołowych leków.
Ogonki i łodygi arcydzięgla gotowane w syropie z cukrem od wielu lat były używane do dekoracji ciast, a także do żucia w przypadku zapalenia ustnej i dziąseł.
Tekst nie stanowi porady medycznej
AR.